De intergenerationele Friese taaloverdracht: de promotie van een meertalige opvoeding en het ondersteunen van (aanstaande) ouders
Onderzoeksthema: Multilingualism and Language Learning
Onderzoeksteam: hoofdonderzoeker: Ruth Kircher (ECMI); mede-onderzoekers: Mirjam Vellinga (Afûk) en Jelske Dijkstra (Mercator Europees Kenniscentrum/Fryske Akademy); in samenwerking met: Suzanne Dekker (Mercator Europees Kenniscentrum/Fryske Akademy), Wilbert Heeringa (Fryske Akademy) en Pavlína Heinzová (ECMI).
Looptijd: 2024-2026
Financiering: Onderzoeksubsidie van de provincie Fryslân (nummer 02193883)
Projectomschrijving
Het Fries is geclassificeerd als een minderheidstaal met een kwetsbare taalvitaliteit. In de laatste decennia is de taal daarom steeds meer beschermd en gepromoot aan de hand van provinciaal taalbeleid. Dat heeft geresulteerd in een grotere institutionele ondersteuning van het Fries, een zichtbaardere plek in de media en andere openbare domeinen, en de inclusie van de taal in schoolcurricula. Bovendien zijn er initiatieven om thuis de intergenerationele taaloverdracht te bevorderen. Toch is het aantal ouders dat het Fries doorgeeft aan hun kinderen niet significant groter geworden sinds de jaren zeventig.
De intergenerationele taaloverdracht die thuis plaatsvindt, heeft een cruciale rol in het garanderen van het taalbehoud en de taalrevitalisatie. Recent onderzoek in andere contexten heeft aangetoond dat intergenerationele taaloverdracht onder invloed staat van de houding van ouders tegenover de minderheidstaal (en meerderheidstaal) en hun houding tegenover meertaligheid in de kindertijd. Bovendien heeft recent onderzoek het belang onderstreept van materialen die ouders ondersteunen die hun kinderen meertalig opvoeden met minderheidstalen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen materialen die zijn gericht op ouders (bijvoorbeeld materialen die ouders voorzien van informatie over een meertalige opvoeding) en materialen die zijn gericht op kinderen (bijvoorbeeld materialen die de meertalige ontwikkeling van kinderen ondersteunen).
Binnen dit project wordt niet alleen de ouderlijke taalhoudingen onderzocht, maar ook het gebruiken van (of de wens voor) materialen onder Friessprekende ouders in Fryslân. Bijzonder aan dit project is dat er zowel gekeken wordt naar ouders die hebben besloten om het Fries door te geven aan hun kinderen, als ouders die hebben besloten om het Fries niet door te geven aan hun kinderen. Het hoofddoel van het project is om erachter te komen hoe ouders het beste kunnen worden gesteund in alle fases van een meertalige opvoeding.
Deelnemen aan het project
De vragenlijst voor het project is hier beschikbaar.
Projectresultaten
Het onderzoeksrapport en andere projectpublicaties worden hier later beschikbaar gemaakt.
Gerelateerd project
Het Fries zoals dat wordt gesproken in Fryslân is nauw verwant met het Noord-Fries dat in Nordfriesland (Duitsland) wordt gesproken. Parallel aan het project over intergenerationele Friese taaloverdracht in Nederland wordt er door Ruth Kircher (hoofdonderzoeker) gewerkt aan een onderzoek naar de intergenerationele Noord-Friese taaloverdracht. Dat zorgt ervoor dat een vergelijking kan worden gemaakt tussen de twee Friessprekende contexten en het zorgt voor overkoepelende resultaten die relevant zijn voor het taalbehoud en de taalrevitalisatie aan beide kanten van de Nederlands-Duitse grens. Meer informatie over het onderzoek naar het Noord-Fries kan hier worden gevonden.