Onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen’ online

Het onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen. Taalhouding, taalkennis en taalgebruik van studenten en docenten in het Nederlandse en Belgische hoger onderwijs’, is beschikbaar gekomen als pdf. 

Het onderzoeksrapport bevat de resultaten van de enquête ‘Talen in de Lage Landen’, die in mei 2022 op initiatief van Nicoline van der Sijs ( em. hoogleraar historische taalkunde van het Nederlands / Radboud Universiteit / Instituut voor de Nederlandse Taal) is opgesteld in het kader van de Koning Willem-​Alexander leerstoel voor Lage Landen-studies te Luik. Dr. Wilbert Heeringa (datawetenschapper Fryske Akademy) en Reitze Jonkman (gastonderzoeker Fryske Akademy) werkten aan dit rapport mee.

Engels als voertaal?

Het Onderzoeksrapport ‘Talen in de Lage Landen’ beschrijft de resultaten van een enquête uit 2022 waarvan het doel was de taalhouding, de taalkennis en het taalgebruik te onderzoeken van studenten en docenten in het hoger onderwijs in Nederland en België (zowel in Vlaanderen als in Wallonië). Bestaan er verschillen tussen Nederland en Vlaanderen en tussen Vlaanderen en Wallonië? Zo’n vergelijking is nooit eerder gemaakt. Achtergrond hiervan is de discussie over de gewenste en de momenteel gehanteerde voertaal in het hoger onderwijs: hoe staan studenten en docenten als direct betrokkenen tegenover het Engels als voertaal?

De enquête, opgesteld in het Nederlands en Frans, is ingevuld door 1416 studenten (met een gemiddelde leeftijd van 24 jaar) en door 457 docenten (met een gemiddelde leeftijd van 52 jaar). De steekproef is via zelfselectie tot stand gekomen, en met name de Nederlandstalige enquête is vaker door letterenstudenten ingevuld dan door studenten van andere disciplines. Het gaat dus om een steekproef die niet per definitie representatief is voor totale studenten- en docentenpopulaties in Nederland en België. Dat neemt niet weg dat de uitkomsten inzichtgevend zijn. Opmerkelijk is bijvoorbeeld dat er geen grote verschillen bestaan tussen de antwoorden op de Nederlandstalige enquête uit Nederland en België, en dat de positie van het Engels in Wallonië niet principieel verschilt van die in Vlaanderen of Nederland.

Evenwicht

Samengevat blijkt dat de taalkennis en het taalgebruik van het Engels zowel in Nederland als in België (Vlaanderen en Wallonië) groot is en dat de houding tegenover het Engels grotendeels positief is, maar dat een meerderheid van de studenten en docenten de voorkeur geeft aan een situatie waarin als voertaal in het hoger onderwijs zowel Engels als de landstaal in gelijke mate worden gebruikt. Andere talen spelen in de verschillende contexten een veel minder belangrijke rol, waarbij Frans, Duits en Nederlands nog het meest genoemd worden.

Online (pdf)

Nicoline van der Sijs, Reitze Jonkman, Kathy Rys, Wilbert Heeringa Leiden/Leeuwarden, 2025. ‘Talen in de Lage Landen. Taalhouding, taalkennis en taalgebruik van studenten en docenten in het Nederlandse en Belgische hoger onderwijs’.