Arctic languages

Unfortunately this information is not available in English...

Taal en Cultuur van de Arctische volkeren in Rusland

Onderzoekproject in het kader van het NWO-programma
voor steun aan de voormalige Sovjet-Unie
dossiernummer 07-30-181

EINDVERSLAG DECEMBER 1994

Institutionele achtergrond van het project

Dit project maakt deel uit van het onderzoekprogramma van het Arctisch Centrum en van het Centrum NOMES van de RuG en het wordt uitgevoerd door de Vakgroepen Taalwetenschap, Finoegristiek en Slavistiek en door enige Leidse onderzoekers. Het project bouwt voort op een reeds bestaande samenwerking met Russische instellingen in Sint-Petersburg.

Gegevens aanvrager :

naam: Dr T. de Graaf
functie: UHD Fonetiek, Vakgroep Taalwetenschap RuG
adres: Vakgroep Taalwetenschap
Postbus 716
9700 AS Groningen
telefoon: 050?635982, privé: 05907?92218

Andere leden van de onderzoekgroep in Nederland:

in Groningen:
Prof. Dr L. Hacquebord, directeur Arctisch Centrum
Prof. Dr L. Honti, Vakgroep Finoegristiek
Dr P. Houtzagers, Vakgroep Slavistiek
Drs R. Nieuweboer, Vakgroep Taalwetenschap

in Leiden:
Drs C.C.M. Buys, conservator Arctische en Sub-arctische Gebieden,
Rijksmuseum voor Volkenkunde
Dr U. Bläsing, Instituut voor Beschrijvende en Vergelijkende
Taalweten-schap, RuL

Leden van de onderzoekgroep in Rusland:

De uitvoering van het project vindt plaats met onderzoekers in Sint-Petersburg, waar het taal- en volkenkundige arctische onderzoek is gebundeld in een samenwerkingsverband van fonetici, linguïsten en etnologen. Daarin vertegenwoordigen de volgende onderzoekers de vermelde instellingen:

Dr A.S. Asinovski, Taalkundig Instituut van de Russische Academie van Wetenschap-pen
Prof. V.P. Berkov, Scandinavisch Instituut, Universiteit
Prof. L.V. Bondarko, Fonetisch Instituut, Universiteit
Dr I.P. Sorokina, Taalkundig Instituut van de Russische Academie van Wetenschap-pen
Dr C.M. Taksami, Etnologisch Instituut van de Russische Academie van Wetenschap-pen
Dr A.P. Volodin, Taalkundig Instituut van de Russische Academie van Wetenschap-pen

Oorspronkelijke omschrijving van het onderzoekproject

In de Vakgroep Taalwetenschap van de RuG (Sectie Fonetiek) wordt gewerkt aan een onderzoekthema Fonetische Aspecten van Tweetaligheid en Taalverandering. In dit kader is in de laatste jaren in samenwerking met collega's in Rusland en Japan studie gemaakt van taalminderheden in de voormalige Sovjet-Unie en zijn er geluidsopnames gemaakt van een aantal bijzondere talen, i.h.b. van de talen die gesproken worden door Arctische volkeren. Deze volkeren, die de oorspronkelijke bewoners van de Noordelijke gebieden van Rusland zijn, vertegenwoordigen een aantal belangwekkende culturen en talen. Van een aantal talen zijn nog maar zo weinig sprekers over dat gevreesd moet worden voor het uit-sterven van deze talen. Vrijwel alle talen en culturen worden steeds meer beïnvloed door de omringende meerderheidstaal en -cultuur en het is daarom van groot belang zo spoedig mogelijk de betreffende taal- en volkenkundige gegevens vast te leggen. Bovendien is de bestudering van de ingewikkelde etnische samenstelling van de bevolking van de Russische Federatie en van de daarin optredende veranderingspro-cessen van maatschap-pelijk belang.

In de Russische archieven en bibliotheken bevindt zich waardevol materiaal dat tot op heden niet gepubliceerd is. Ook doen zich grote problemen voor bij het tot stand komen van andere vakpublika-ties. Voor de Russische collega's is een partici-patie van Nederlandse (en Japanse) collega's van essentieel belang, omdat zij in de laatste jaren niet de gelegenheid hebben de voor hun werk noodzakelijke expedities uit te voe-ren. Ook is het zonder deze hulp vrijwel onmogelijk resultaten van onder-zoek te publiceren en internationale contacten te onderhouden. Het Taalkundige en het Etnologische Instituut maken deel uit van de voormalige Academie van Weten-schappen van de USSR, die bij de onlangs uitgevoerde reorgani-satie is overgegaan in de Russi-sche Acade-mie van Wetenschappen. De bij deze nieuwe instelling optre-dende financiële problemen leiden tot grote onzekerheid over het voortzetten van wetenschappelijk onderzoek. Nog meer dan voorheen is er een groot gebrek aan middelen voor het aan-schaffen van vakliteratuur, het onderhouden en verbeteren van de infrastructuur en het verzamelen en opslaan van materiaal. Een deel van de aangevraagde middelen is dan ook daarop ge-richt. In het verleden zijn met de instituten in St.-Petersburg afspraken voor samenwerking gemaakt die zijn vastgelegd in een protocol van 16 juni 1990.

Het ligt in de bedoeling samen met Japanse instituten (de universiteiten van Nagoya, Hokkaido en Chiba) en de vermelde Russische instellingen etnolinguïstische expedi-ties uit te voeren naar het Arctische gebied van Rusland voor nader onder-zoek naar de taal en cultuur van de daar wonende kleine volke-ren (Narody Severa). Dit is een vervolg op de uit Japanse bron gefinancierde expeditie naar Sachalin (zomer 1990), waarover inmiddels in de vakliteratuur is gepubliceerd. Aangezien de Russische instituten op het ogenblik niet de mogelijkheid hebben deze voor hun werk belang-rijke taken uit te voeren, wordt hiervoor een post voor-gesteld. De Nederlandse deelnemers aan deze expeditie kunnen daarbij profiteren van de Russische expertise bij dergelijk Arctisch etnolinguïstisch onderzoek, waarbij gebieden worden ontsloten die voorheen niet voor hen toegankelijk waren.

Bij het toekennen van middelen aan de Russische instellingen is tevens voorzien in de aanschaf van moderne apparatuur voor gegevensverwerking en communicatie.
In overleg met de Russische collega's werd begin september 1992 afgesproken te komen tot een gemeenschappelijk publicatie-orgaan, waarin vooral Russische bijdragen zullen worden opgenomen. Dit biedt Russische collega's de mogelijkheid de vele niet-gepubliceerde wetenschapplijke resultaten te publiceren en aan vakgenoten te presenteren.

Het beschreven onderzoekproject maakt deel uit van de taal- en volkenkundige component van het multidisciplinaire onderzoek-programma van het Arctisch Cen-trum. Het is ingebed in onder-zoek binnen het Centrum NOMES, i.h.b. de Vak-groepen Taalwetenschap, Slavisch en Finoegristiek. Als zodanig kan het als zwaar-te-punt binnen de Faculteit der Letteren en binnen de RuG worden aangemerkt. Vanaf septem-ber 1992 wordt een verwant etnolin-guïs-tisch onder-zoek in Siberië mede gefinancierd in het kader van een aio-pro-ject. De RuG heeft enige verkenningsmissies naar Sint-Petersburg gestuurd en er bestaan verre-gaande plannen voor een samenwerking tussen beide universiteiten, in het bijzonder tussen de literaire faculteiten. Het beschreven onderzoek maakt deel uit van de gemeenschap-pelijke pro-jecten die door de Petersburgse vertegenwoordiger, Prof. L.V. Bondarko, zijn voorgesteld aan Groningen.

Realisatie van de voorgestelde plannen.

Het project kon worden aangevangen op 1 maart 1993; de werkzaamheden werden in de volgende deelverslagen gerapporteerd:

KWARTAAL I: 1 maart 1993 - 1 juni 1993

Bij de aanvang van het project werd Dr. A.S. Asinovski uit Sint-Petersburg naar Groningen uitgenodigd. Hij bracht daar een studie-periode van 4 weken door aan de RuG (28 febr.- 28 maart), waarin uitgebreid kon worden overlegd over de op te zetten samenwerking. In deze periode verbleef tevens een officiële delegatie van de universiteit van Sint-Petersburg enige dagen in Groningen om de mogelijkheden van een uitwisse-ling te bespreken. Naast de rector van deze universiteit was lid van de delegatie Prof. L.V. Bondarko, die deel uitmaakt van onze onderzoekgroep. Aan het slot van dit bezoek werd een overeenkomst voor samenwerking opgesteld, waarin ook de aktiviteiten in het kader van het NWO-project zijn vermeld.

De werkzaamheden van Dr. Asinovski omvatten onder meer:

Overleg over practische punten bij de samenwerking tussen Sint-Petersburg en Groningen; verbete-ring van de communicatiemogelijkhe-den met fax, e-mail e.d. Hierover werd overleg gevoerd met het Reken-centrum en PTT-Telecom. Uit de financiële middelen van NWO werd apparatuur aangeschaft.
Het vervaardigen van een eerste versie van een databankprogramma voor het opslaan van gegevens over arctische volkeren en culturen; demonstratie daarvan voor geïnteresseerden.
Het schrijven van een inleidend artikel met Dr. T. de Graaf voor een Russischtali-ge bundel met publikaties over "Etnolinguïstisch onder-zoek van de Arctische Volkeren. Problemen en Perspectieven" Voor deze bundel werden enige andere auteurs benaderd.
Deelname aan een workshop van het Arctisch Centrum over het GIS-programma met het doel dit eventueel te gebruiken voor de opslag van etnolin-guïstische gegevens.
Overleg over het gebruik van programma's voor tweede-taalverwerving (i.h.b. Russisch) die aan de RuG gebruikt kunnen worden en waarvan de ontwikkeling in Sint-Petersburg plaatsvindt. Voor dit project zal de RuG waarschijnlijk extra middelen beschikbaar stellen.

In Sint-Petersburg worden enige medewerkers betrokken bij de pro-ject-werkzaam-heden:

M.D. Lyublinskaya- verzamelen van gegevens over Chanti
V.I. Kuznetsov- aanleggen fonetische atlas met spraakgege-vens
P.A. Skrelin- inventarisering geluidsarchief Poesjkinski Dom
S.A. Berezhnitski- coördinatie etnologie-linguïstiek
A.V. Gritsenko- programmeerwerk etnolinguïstische databank

Dr. Asinovski heeft deze medewerkers na terugkeer over het project ge--nstrueerd en een honorarium voor hen meegenomen. Het is onmogelijk langs reguliere weg (bank) geld aan personen over te maken. De meest betrouwbare manier is het transport door personen. Bij een conferentiebe-zoek aan Moskou, begin april had Dr. T. de Graaf de gelegenheid met enige projectdeelnemers de gang van zaken te bespreken.

Bij de inventarisatie van het geluidsarchief is gebleken dat daar zeer belangwek-kende opnames van Germaanse dialecten (o.a. die van Zhirmunski) en van Siberi-sche talen zijn opgeslagen. Het ligt in de bedoeling de ontsluiting van dit archief (het meest belangrijke in de voormalige USSR) en het gebruik van een aantal opnames (o.a. van Plautdietsch en Jiddisch) bij de bestudering van taalveranderingsproces-sen zo spoedig mogelijk ter hand te nemen.

KWARTAAL II: 1 juni 1993 - 15 september 1993

In het tweede kwartaal van ons project werden in Sint-Petersburg de kontakten tussen de verschillende instituten (fonetiek, taalwetenschap, etnologie) in het kader van het aldaar aanwezige Arctische Centrum verder versterkt; de communicatie via e-mail werd met behulp van de aangeschafte apparatuur verbeterd en de onderzoek-activitei-ten werden voortgezet.

In juni bracht Dr. E. Golovko van het Intituut voor Taalwetenschap na het bijwonen van een conferentie in Amsterdam een kort bezoek aan Groningen, waar hij rappor-teerde over zijn werk op het gebied van de Paleo-Siberische Talen.

Begin september nam Dr. T. de Graaf deel aan een conferentie over Taalminderhe-den in de voormalige Sovjet-Unie. Zijn kosten werden door de organise-rende instantie vergoed; hij kon na afloop (10-14 september) uitvoerig overleg plegen met de projectdeelnemers, die op 10 september een plenaire bijeenkomst hadden op het Fonetisch Instituut in Sint-Petersburg. Daarbij werden onder meer de volgende werkzaamheden besproken:

&nb

Het organiseren van een cursus voor docenten uit het Chanti-Mansi gebied, die hun eigen taal leren beschrijven. Er zullen ook opnamen worden gemaakt van de Chanti-taal (Ostjaaks), die voor medewer-kers in de Faculteit der Letteren (Vakgroep Finoegristiek) van de RuG van belang kunnen zijn. Dit loopt tevens vooruit op mogelijk veldwerk in 1994.
Het aanleggen van een akoestische databank met beschrijving van de talen der Arctische volkeren in Rusland.
Verdere inventarisatie van oude geluidsopnamen van Siberische talen in het Poesjkinski Dom en van de reconstructiemogelijkheden daarvan.
Het aanvragen van een vervolgsubsidie ten behoeve van onze werkzaamheden bij de "International Association for the Promotion of Cooperation with Scientists from the Independent States of the former Soviet Union". Het ligt in de bedoeling daar een aanvraag in te dienen over "Languages and Cultures of the Arctic Peoples in Russia".
De voortgang werd besproken van enige deelprojecten, waarbij een aantal Russi-sche medewerkers sinds het voorgaande kwartaal zijn aangesteld.
Het voorbereiden van een TEMPUS-aanvraag over "European Languages and Cultures in Saint-Petersburg". In deze TEMPUS-aanvraag wordt ingegaan op de toekomstige samenwerking vanuit de EG met de Universiteit van Sint-Peters-burg. De nadruk valt daarbij op de verbetering van het Hoger Onderwijs in Rusland door middel van activiteiten die complementair zijn aan hetgeen ons project voor de stimulering van het Wetenschappelijk Onderzoek in Rusland beoogt.

KWARTAAL III: 1 september 1993 - 1 december 1993

In het derde kwartaal van het project vond in Sint-Petersburg de mede door middel van de verstrekte subsidie gefinancierde cursus voor Chanti-docenten plaats. Zij kregen onderricht in de fonetiek en taalbeschrijving, gericht op het later doceren van de eigen taal aan de locale scholen. Deze gelegenheid werd verder gebruikt voor het verzamelen van spraakmate-riaal van de Chanti-taal.

De medewerkers van het fonetisch instituut maakten een inventarisatie van de aanwezige geluidsopnames in het Poesjkinski Dom en er werden enige sprekers van het Jiddisch geïnterviewd. Deze opnamen zullen in Groningen worden toegevoegd aan de akoestische databank van spraakmateriaal.
Ten behoeve van onze werkzaamheden is een aanvraag voor een vervolg-subsidie voor-bereid bij de "Internati-onal Association for the Promotion of Cooperation with Scientists from the Indepen-dent States of the former Soviet Union".

De volgende projectdeelnemers uit Sint-Petersburg brachten een bezoek aan Gronin-gen:

Prof. V.P. Berkov, 17 - 31 oktober
Gastlezingen Germaanse Taalwetenschap, Skandinavisch. Oriëntatie op de mogelijkheden voor interfacultaire samenwerking, op het gebied van Neerlandistiek, taalminderheden, etnolinguïstiek, bezoek aan het Frysk Filologekongres.

Dr. P.A. Skrelin, 7 - 17 november
Werkzaamheden op het gebied van fonetische dataverwerking, reconstruc-tie van oude geluidsopnamen, voorbereiding projectaanvraag Brussel

Uit het beschikbare budget werd apparatuur voor het Fonetisch Instituut van de Universiteit van Sint-Petersburg aangeschaft (een laser printer en een SONY DAT- recorder met toebehoren).

KWARTAAL IV: 1 december 1993 - 1 maart 1994

In het vierde kwartaal werden in het fonetisch instituut van de universiteit van Sint-Petersburg analyses gemaakt van het aldaar verzamelde spraakmateriaal over de Chanti-taal. Mede met behulp van de door ons geleverde apparatuur werd aan album samengesteld met deze analyses. Er werd een begin gemaakt met de analyse van opnames van Tuva-sjamanen die een zeer speciaal stemgebruik vertonen.
De medewerkers van het fonetisch instituut voltooiden de globale inventarisatie van de aanwezige geluidsopnames in het Poesjkinski Dom; deze werd gebruikt bij de voorbereidende werkzaamheden voor de in te dienen INTA-project-aanvraag.

De eerder vermelde deelprojecten werden voortgezet:
M.D. Lyublinskaya- verzamelen van lexicale gegevens over Chanti
V.I. Kuznetsov- aanleggen fonetische atlas met spraakgege-vens
P.A. Skrelin- inventarisering geluidsarchief Poesjkinski Dom
S.A. Berezhnitski- coördinatie etnologie-linguïstiek
A.V. Gritsenko- programmeerwerk etnolinguïstische databank

Enige gasten uit Sint-Petersburg zorgden voor een verbetering van de coördinatie der projectwerkzaam-heden. In de verslagperiode waren dit:
Dr. L.V. Ignatkina, 6 jan. 1994 - 1 april 1994
samenwerking op het gebied van contrastief fonetisch onderzoek en onderwijs aan de studenten Slavistiek; mede gefinancierd in het kader van een interuniversitaire samenwer-king St. Petersburg-Groningen.
Dr. N.D. Bogdanova, 25 febr. - 6 maart 1994, idem

Uit het beschikbare budget werd apparatuur voor het Fonetisch Instituut van de Universiteit van Sint-Petersburg en voor het Taalkundig Instituut van de Academie van Wetenschappen aangeschaft (uitbreiding computergeheugen, Sound Blaster kaart voor computer-in- en uitvoer van akoestische gegevens). Tevens werden salarisssen verstrekt aan enige projectdeelne-mers.

PERIODE V: 1 maart 1994 - 1 december 1994

Hoewel formeel de projectperiode die gepland was voor één jaar, was afgesloten, werd met toestem-ming van NWO de volledige besteding van het subsidiegeld niet binnen deze periode voltooid, maar tot na 1 maart 1994 verschoven. In deze vervolg-periode kunnen de volgende ontwikkelingen worden vermeld:

&nb

Het Fonetisch Instituut voltooide een lexicon met fonetische gegevens over de Chanti-taal die in de vorm van een atlas met sonogrammen en andere eigenschappen van het betreffende taalsysteem in een intern rapport werden gepubliceerd.
Er werd een begin gemaakt met de aanleg van een databank van de talen in Rusland ("Fond Yazykov Narodov Rossii") als een vervolg op het Petersburgse project "Fond Russkogo Yazyka".
De inventaris van het geluidsarchief op het gebied van de Siberische talen in het Poesjkinski Dom werd afgesloten met een te publiceren overzicht van het beschikba-re materiaal.
Er werd een aanvraag voor subsidie ingediend bij de Organisatie INTAS in Brussel die de wetenschap-pelijke samenwerking met Russische wetenschappelijke instituten financieel ondersteunt. In september werd bericht ontvangen dat deze aanvraag met als titel "The Use of Acoustic Databases in the Study of Language Change", in principe is goedgekeurd en in aanmerking komt voor een subsidie van 110.000 ECU.
Dr. T. de Graaf heeft van 1 tot 28 augustus deelgenomen aan een veldwerkexpeditie naar de Arctische volkeren in Noord-Jakoetië (Siberië). Dit vond plaats op uitnodi-ging van en in samenwerking met Japanse onderzoekers uit Nagoya. Tijdens deze expeditie werden gegevens verzameld die ook voor het hier beschreven project van belang zijn. De met taalkundigen en etnologen in Jakoetië en Moskou gelegde kontakten zullen kunnen bijdragen tot verdere projecten.
In het eerste trimester van 1994-95 werd door het Arctische Centrum in Groningen een college over "Siberië, ecologi-sche, historische en ruimtelijke ontwikke-lingen" georga-niseerd. Daarbij kon gebruik worden gemaakt van de verkregen projectresultaten.
In de periode 11-19 november 1994 werd door Dr. T. de Graaf met collega's in Sint-Petersburg overleg gevoerd over de afsluiting van dit NWO-project en over de mogelijkhe-den een vervolg te realiseren. Belangrijk was daarbij de planning van het onderzoek in het kader van de verkregen INTAS-subsidie.

Slotconclusie

Het door NWO gesubsidieerde onderzoekproject heeft een aantal belangrijke resultaten opgeleverd die aanleiding geven tot een verdere succesvolle samenwerking met de collega's in Sint-Petersburg. Dankzij de NWO-subsidie hebben zij de mogelijkheid gekregen nieuwe technie-ken bij hun onderzoek te gebruiken en kon het werk van een aantal jonge vakgenoten worden voortgezet.

Relevante literatuur (vermeld in de projectaanvraag)

T. de Graaf: To Siberia and Russian America. Three Centuries of Russian Eastward Expansion (Boekbespreking). Circumpolar Journal, 4 (1989), p. 42?46

T. de Graaf: The small Languages of Sakhalin, International Journal of the Sociology of Language, 94 (1992), p. 14?28

T. de Graaf: Dutch Encounters with Sakhalin and with the Ainu people, Proceedings of the Pilsudski Conference, Yuzhno-Sakhalinsk 1991, Hokkaido University Press (1992), p. 108?137

T. de Graaf: The ethnolinguistic Situation on the Island of Sakhalin, Circumpolar Journal, 6 (1992), p. 32?59

C.M. Taksami: Ethnic Groups of the Soviet North, in: Arctic Languages, an Awake-ning, p. 20?39. UNESCO, Paris, 1990

Gepubliceerd in de projectperiode

U. Bläsing: Die finit indikativischen Verbalformen im Kalmückischen, Untersuchung ihrer Anwendung und ihrer Abgrenzung voneinander, in: Veröffentlichungen der orientalischen Kommission, Band XXXVI, Stuttgart (1984), 125 pp

U. Bläsing: Tschuwaschische Sprichwörter und sprichwörtliche Redensarten, Turcologica 20, Wiesbaden (1994), 850pp.

L.V. Bondarko et al.: Sovremennye mordovskie yazyki. Fonetika (230 pp.)
Saransk, 1993.

L.V. Bondarko: Foneticheskii fond yazykov narodov Rossii- Doklady na Vserossiiskom nauchnom seminare "Vozrozhdenie kul'tury Rossii". Sankt-Peterburg, dek. 1992

L.V. Bonarko: Foneticheskie svedenia v uchebnikakh po vvedeniu v yazykoznanie.
Zbornik "Iz istorii nauki o yazyke". Sankt-Peterburg, 1993

L.V. Bondarko, V.I. Kuznetsov, S.B. Stepanova: Teoreticheskie i prakticheskie problemy transkriptsii teksta. Problemy Fonetiki I, p. 8-21, Moskva, 1993

L.V. Bondarko, V.I. Kuznetsov: Foneticheskii Fond: K probleme dvuyazychiya v Rossii. Tezisy dokladov regional'noi nauchno-prakticheskoi konferentsii.
Sankt-Peterburg, 1992

L.V. Bondarko, V.I. Kuznetsov, P.A. Skrelin: Foneticheskii Fond yazykov narodov Rossii. Tezisy nauchno-prakticheskoi konferentsii "Mezhnatsional'nye otnosheniya v Rossii: istoriya i perspektivy". Kazan', 1993

T. de Graaf and R. Nieuweboer: Languages and Cultures of the Arctic Region in the Former Soviet Union, Circumpolar Journal, 7, 1-2, 1993, 29-42.

T. de Graaf: The Dutch Role in the Border Area between Japan and Russia.
Circumpolar Journal, 7, 3-4, 1993, 1-12.

T. de Graaf en R. Nieuweboer: Nederlands in Siberië?
Taalkundig Bulletin TABU 24, 1994, 65-75

L. Honti: Die Grundzahlwörter der uralischen Sprachen, Bibliotheca Uralica 11,
Akadémiai Kiadó, Budapest, 1993, 356 pp.

L. Honti: Morphologische Merkmale des nominalen Prädikats in einigen uralische Sprachen,
Linguistica Uralica 28, Tallinn 1993, 262-271

L. Honti: Uraltes Erbe oder Lehngut? (Zut Frage nach dem Dual im Obugrischen)
in: Minor Uralic Languages and their Contacts, Tartu, 1993, 49-54

L. Honti: Zur Morphologie ugrischer Personalpronomina. Festschrift für Raija Bartens.
Mémoires de la Societé Finno-ougrienne 215, Helsinki, 1993, 121-127

L. Honti: Adalékok számneveink finnugor hátteréhez (Megjegyzések "A magyar nyelv történeti Nyelvtana" kapcsán), Magyar Nyelv 89, Budapest 1993, 338-340

L. Honti: Obsko-ugorskie Yazyki. in: Yazyki Mira. Ural'skie Yazyki,
Nauka, Moskva, 1993, 280-283

L. Honti: Khantyiskii Yazyk. in: Yazyki Mira. Ural'skie Yazyki,
Nauka, Moskva, 1993, 301-319

L. Honti: Statistisches zum Uralischen etymologischen Wörterbuch.
Linguistica Uralica 29, Tallinn 1993, 241-258

L. Honti: Zur Frage nach dem Aspekt und Tempus in der uralischen Grundsprache.
in: Minor uralic Languages: Structure and Development, Tartu-Groningen, 1994, 48-65

R. Nieuweboer and T. de Graaf: The Language of the West Siberian Mennonites,
RASK, Internationalt tidsskrift for sprog og kommunikation, 1,1994, 47-63

C.M. Taksami: Nivuhu-zoku no Bi (Adornment and its Beauty in Nivkh)
in: Keshou Bunka 30, 1994, 41-45

C.M. Taksami: Traditional Culture of the North Pacific Rim,
in: Anthropology of the North Pacific Rim, Smithsonian Institution Press, 1994

Publikaties in voorbereiding

U. Bläsing: Untersuchungen zum lamutischen Wortschatz

U. Bläsing and C. M. Taksami: Nivkh Reader

U. Bläsing: Etymologisches Wörterbuch des Kalmückischen

T.de Graaf en I. van Oosteroom: Het territoriale geschil tussen Japan en Rusland over de Koerilen, Internationale Spectator 49 (1995)

T.de Graaf: Arctic Languages and Cultures in the Republic Sakha (Yakutia)

T. de Graaf: Phonetic Transcription and Orthography for the Arctic Languages of Russia

T. de Graaf: The old sound recordings of Siberian languages and their Use for the Archives of the Languages of Russia

L.R. Zinder: Rol' eksperimental'noj fonetiki v foneticheskom analize yazykovykh sistem. Issledovanie Nivskogo yakyka i nemetskikh dialektov v Rossii

T. de Graaf
Vakgroep Taalwetenschap RuG
Groningen, 7 december 1994